Εκεί που το Ιόνιο συναντά το Αιγαίο και η ηπειρωτική Ελλάδα σβήνει στη θάλασσα στην πιο καταπράσινη εκδοχή της, το τοπίο της Μεσσηνίας συνδυάζει την Μεσόγειο στην πιο γλυκιά εκδοχή της και το βάρος της ιστορίας σε κάθε βήμα.

Αυτό που θα πάρεις φεύγοντας μαζί σου από την ανοιξιάτικη Μεσσηνία είναι το κελάηδημα των πουλιών, την αέναη μελωδία της φύσης και μια απέραντη εσωτερική γαλήνη που σε κατακτά σταδιακά, όσο μπροστά στα μάτια σου εναλλάσσεται η θέα του βουνού και της θάλασσας, το πράσινο σε όλη την παλέτα του όπως ζωγραφίζει ένα τοπίο γαλήνιο, χωρίς εντάσεις, χωρίς γωνίες. Ο δρόμος διασχίζει τον Μεσσηνιακό κάμπο, καταλήγοντας στην πρωτεύουσα Καλαμάτα, την “εύπορη αρχόντισσα της Πελοποννήσου”. Από δω, μπροστά σου ανοίγεται το δίλημμα: να ακολουθήσεις τον δρόμο της Μάνης ή να προτιμήσεις τους δρόμους της δυτικής ακτογραμμής, όπως κάναμε εμείς. Ένας καφές στην παραλία θα σε βοηθήσει να δώσεις την απάντηση. Μέχρι να αποφασίσεις, η Καλαμάτα έχει να σου προσφέρει τις δικές της συγκινήσεις μέσα από τις πολλαπλές προσόψεις της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής της και τα πανέμορφα σπίτια των ευκλεών οικογενειών της πλούσιας ιστορίας της, εκείνα που χτίστηκαν ανάμεσα στο 1880 και το 1920 ακολουθώντας τους ευρωπαϊκούς ρυθμούς της εποχής.

Καλαμάτα, μια πόλη της θάλασσας στη σκιά του βουνού

Η ζωή εδώ ξεκινά νωρίς το πρωί στα 3 χιλιόμετρα της παραλίας, όταν μέσα στην αχλύ του πρώτου ήλιου οι ψαρόβαρκες ξεπουλάνε την σπαρταριστή ψαριά της ημέρας και οι πρώτοι τζόγκερς διαγράφουν την πορεία τους πλάι στο διάφανο, καταγάλανο νερό της πλαζ. Η απόλυτη γαλήνη του πρωινού στα ξύλινα παγκάκια του μώλου καθώς ο ήλιος σκάει απέναντι από την κορφή του βουνού και χωριάτικη τυρόπιτα για πρωινό στο κλασικό, ιστορικό “Πανελλήνιον”. Η Καλαμάτα ζει τη διπλή της ζωή: το χειμώνα κατακλύζει τα καφέ της κεντρικής πλατείας και τα μπαράκια της παλιάς πόλης, μόλις έρθουν οι καλές μέρες, κατηφορίζει στην παραλία, που χωρίζεται στα δυό από το γαλάζιο νεοκλασικό του λιμεναρχείου: ψαράκι στη γαλήνια μαρίνα ή κοσμικός φρέντο στα κατάμεστα, μοντέρνα καφέ του κεντρικού κομματιού. Πίσω από τις προσόψεις της, η Ναυαρίνου με τους φοίνικές της και η οδός Φαρών-η πόλη έχει κτισθεί στη θέση των παλιών Φαρών-ανηφορίζουν στο πάρκο των Σιδηροδρόμων, πριν καταλήξουν στην τεράστια κεντρική πλατεία, τα εμπορικά της πεζοδρομημένης Αριστομένους κι από κει στην παλιά πόλη και το Κάστρο. Ένα πρωινό είναι αρκετό για να μη χάσεις τίποτα από τους χαλαρούς, ήπιους ρυθμούς της.

Από το κάστρο που έχτισε ο Βιλεαρδουίνος το 1206 σήμερα απομένει μόνο η απέραντη θέα στην πόλη κάτω από την σκιά των πεύκων κι ένα ταπεινό απομεινάρι του μεταβυζαντινού ναού των Αγ. Αποστόλων. Κι ένα σύγχρονο πανέμορφο θεατράκι στους πρόποδές του. Ο απόλυτος ήχος της σιωπής και το κελάηδημα των πουλιών πριν κατηφορίσεις στη δαιδαλώδη αρχιτεκτονική της παλιάς πόλης, σπιτάκια ταπεινά στη σκιά μιας άλλης εποχής και στα πόδια τους, οι δυό εντυπωσιακοί ασημένιοι τρούλοι της Υπαπαντής, της μητρόπολης. Τα παρατεταγμένα αγάλματα των μητροπολιτών φυλούν το κλέος της κι ένα δρόμο πιο κάτω, η παλιά πόλη θα σε μυήσει στα μικρά εμπορικά με τα τοπικά προϊοντα, μανάβικα, παπλωματάδικα και παλιά ζαχαροπλαστεία μπλέκονται με φουτουριστικές καφετέριες, μπαράκια, εναλλακτικά καφέ και τουριστικά με καλαματιανά μαντήλια. Το βράδυ τα σοκάκια αντηχούν γλέντια και ξνύχτια, τώρα όλοι ψάχνουν για μια θέση στη στοά Λόντου ή στα καφέ της πλατείας. Αν ψώνισες τα παστέλια και τα σύκα σου, αξίζει να αποχαιρετίσεις την Καλαμάτα με μια βόλτα στο Πάρκο Σιδηροδρόμων, μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα και βραβευμένο από την Ε. Ε. Πλάι στα 54 στρέμματα με τις λιμνούλες, τα συντριβάνια, το απέραντο πράσινο, τις παιδικές χαρές και τα λοφάκια, πολύχρωμες ντιζελάμαξες και ατμάμαξες που κάποτε έφερναν πιο κοντά τη Θεσσαλία με την Πελοπόννησο, βιώνουν μια δεύτερη ευκαιρία. Στο εσωτερικό τους όλα έχουν μείνει απείραχτα, να θυμίζουν νοσταλγικά αποχαιρετισμούς και ανθρώπινες ιστορίες.

Αξίζει να δεις

*Το Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο, Παπάζογλου 6, 2721026209Μια πλούσια συλλογή από ευρήματα από όλη τη Μεσσηνία, που συνοψίζουν την τοπική ιστορία από την εποχή του Χαλκού ως τη Ρωμαϊκή περίοδο.

*Το βυζαντινό εκκλησάκι τω Αγίων Αποστόλων (1317) στην Παλιά Πόλη για την ιστορική αύρα του: από δω ξεκίνησε στις 23 Μαρτίου του 1821 ο αγλωνας ενάντια στους Τούρκους και τελέστηκε πρώτη δοξολογία σε ελεύθερο ελληνικό έδαφος μετά πό 400 χρόνια σκλαβιάς.

*Η επίσκεψη στη Μονή Καλογραιών στο Κάστρο, που θα σε μυήσει στην παράδοση της ύφανσης του μεταξιού, όπως ξεκίνησε στο Βυζάντιο για να κάνει την πόλη ξακουστή για τα μετάξια της στα πέρατα της γης.

*Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Καλαμάτας, Κυριακού & Αγ. Ιωάννου 20, 27210 28449

Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για την αγροτική και κοινωνική ζωή της σύγχρονης πόλης.

*Τη Δημοτική Πινακοθήκη, Παπάζογλου 5, 27210 88991

Η σύγχρονη τέχνη όταν καταγράφει την ελπίδα της αναγέννησης μετά την καταστροφή, με έργα ελλήνων ζωγράφων που δωρίστηκαν στην πόλη μετά τον μεγάλο σεισμό του 1986.

Ξενοδοχεία

*Filoxenia, Ναυαρίνου, 27210 23166

Με τη δική του πανέμορφη παραλία, το τεράστιο lounge με το πιάνο, την πισίνα, τα ξεχωριστά πρωινά των Clasical Hotels και την πισίνα κάτω από τους φοίνικες.

*Elite Hotel, Ναυαρίνου 2, 2721022434

Θέα θάλασσα, κήπος με φοίνικες και ντιζάιν ντεκόρ στην καρδιά της παραλίας.

*Comfy Boutique Hotel, Κρήτης & Βύρωνος, 2721090128

Μίνιμαλ ντεκόρ στο τελευταίο μπουτίκ απόκτημα του κέντρου της πόλης.

*Hibiscus, Φαρών 196, 2721062520

Σε ένα ανακαινισμένο, μικρό και cozy νεοκλασικό του κέντρου, με κλασικό, λιτό ντεκόρ στα δωμάτια.

Φαγητό

*Ξημέρωμα, Αγία Σιών, 27210 41316

Κοσμική ψαροταβέρνα με ιστορία, από τις καλύτερες της Ελλάδας. Κάτω από τις ελιές και με φόντο το γαλάζιο, ο ψήστης ψήνει αριστοτεχνικά, ολόφρεσκο ψάρι ημέρας, χταποδάκι, καλαμάρι και εκπληκτική γαρίδα. Το τηγάνισμα της αθερίνας και της κουτσομουρίτσας πιο αέρινο κι από γιαπωνέζικη τεμπούρα.

*Λιμάνι-Καραμάνος, Ψαρών 146, 2721080046

Τραπεζάκια στο ντεκ πλάι στο νερό και καλοφτιαγμένοι μεζέδες όπως σαρδέλες γεμιστές με σκόρδο και μυδοπίλαφο. Φρέσκο ψάρι και θαλασσινές μακαρονάδες, σε ένα από τα πιο κλασικά στέκια της πόλης.

*Βάγιας, Καλλιπάτειρας 48, 2721029118

Το παραδοσιακό πελοποννησιακό κουτούκι όπου ακόμη και οι ελιές έχουν τη γεύση της απόλυτης, σπιτικής ποιότητας. Ανάλογα με τα κέφια της ημέρας, μελιτζανάκι και βολβοί τουρσί, τσίχλες, υπέροχο συκώτι μοσχαρίσιο, χόρτα με μαυρομάτικα, σφέλα και σαγανάκι.

*Βρυώνης, Λέικων 98, Λαίικα

Ταβερνάκι με ιστορία και νοστιμιά αφού όλα τα λαχανικά έρχονται από το οικογενειακό μποστάνι. Κεφτεδάκια σκέτα ή με κόκκινη σάλτσα, στρογγυλές τηγανητές πατάτες κομμένες στο χέρι, καγιανάς, συκωταριά, μελιτζάνες και πιπεριές τηγανητές.

*Κοιλάκος, Ναυαρίνου 12, 2721022016

Κλασική αξία της παραλίας και τραπεζάκια με θαλασσινή θέα. Οι ντόπιοι το προτιμούν το μεσημέρι για τα μαγειρευτά του και το φρέσκο ψάρι του.

*Μυλόπετρα, Μπενάκη 6, 2721098950

Κουκλίστικη και πολύχρωμη, στον πεζόδρομο του ιστορικού κέντρου, η Μυλόπετρα ψήνει καφέ στη χόβολη και η Γωγώ μαγειρεύει παραδοσιακά πιάτα και μεσογειακές εμπνεύσεις, με φόντο τα ορεκτικά ράφια, γεμάτα από τα καλύτερα τοπικά προϊόντα.

*Μύλος-Πήδημα, 27210 52243

Το πανέμορφο Δημοτικό πάρκο του Πηδήματος καταλήγει στο Μύλο ή αλλιώς ένα μαγαζί φαινόμενο και λατρεμένο στέκι κάθε καλαματιανού. Από τα τραπέζια δίπλα στη λίμνη χαζεύεις τα λικνίσματα και τα καμώματα των κύκνων, τρώγοντας μακαρονάδα με χοντρό μακαρόνι, χωριάτικη, κοτόπουλο στη σχάρα με τηγανητές πατάτες και μαυρομάτικα με χόρτα από το σελφ-σέρβις σε μια ατμόσφαιρα που θυμίζει λαϊκό πανηγύρι.

Η γουρνοπούλα

Οι γουρνοπούλες στην άκρη του δρόμου-ήτοι γουρουνάκι ψημμένο ολόκληρο στη σούβλα-σηματοδοτούν την είσοδο στα χωρικά ύδατα της Καλαμάτας. Το ζώο κόβεται με τον μπαλτά, αλατίζεται με χοντρό αλάτι, πασπαλίζεται με ρίγανη και σερβίρεται στη λαδόκολα. Κάντε όπως οι ντόπιοι που την τρώνε για πρωινό ή για δεκατιανό.

Αγορές

*Στην Κεντρική Δημοτική Αγορά κάτω από το Κάστρο θα βρείτε όλη την γκάμα των τοπικών προϊόντων. Στην Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (2721080369) θα ψωνίσετε ελαιόλαδο, ελιές, σύκα, κρασιά και τα καταπληκτικά μέλια του Ταϋγετου. Στον βραβευμένο παραγωγό Ηλία Πετρόπουλο (2721027193) θα βρείτε ωραία σφέλα, μέτρια και σκληρή, ανθότυρο, ταλαγάνι και πρόβειο βούτυρο.

*Μαντήλι καλαματιανό! Στους αδελφούς Μανέτα, Υπαπαντής 29 και Ναυαρίνου 89, θα βρείτε την μεγαλύτερη ποικιλία σε μεταξωτά καλαματιανά μαντήλια αλλά και όλη την γκάμα των τοπικών σουβενίρ.

*Στον φούρνο του Βασίλη Σπυρόπουλου, Αρτέμιδος & Λεϊκων, 2721086493 θα ψωνίσετε νοστιμότατο προζυμένιο ψωμί και παξιμάδι ψημμένο σε ξυλόφουρνο αλλά και νοστιμότατες δίπλες.

*Αθανασίου, athanassioupastry.gr

Θα τον βρείτε παντού μπροστά σας, στο πιο κομψό περιτύλιγμα, που θυμίζει ευρωπαϊκό μπιστρό. Ζαχαροπλαστείο και καφέ μαζί, ο Αθανασίου έχει καταφέρει να επεκταθεί μέχρι το Μπρούκλυν της Ν. Υόρκης. Όλη η γκάμα των παραδοσιακών γλυκών, μαντιλάκια, μποξάς, σαραγλί και μαστιχάτο, ωραία σάντουιτς, τσουρέκια με σοκολάτα και διάφορα γλάσα, αλλά και σύκα γεμιστά με καρύδι και κάλυψη πικρής σοκολάτας. Γλυκά κουταλιού, όπως σύκο και μανταρίνι, πάστα λιαστής ντομάτας, νόστιμη αλμυρή κολοκυθόπιτα, κρέμες και ό,τι γλυκό βάλει ο νους σας!

Για ψάρι στα περίχωρα

Εκεί που τελειώνει η πόλη και προς την πλευρά της Μάνης αρχίζουν τα καταπράσινα προάστεια, κάτω από τη σκιά του Ταϋγετου. Οι αναβάτες ετοιμάζουν τα άλογά τους κάτω από την πλούσια βλάστηση του Ιππικού Ομίλου κι ύστερα η παραλία συναντά το γαλήνιο λιμανάκι της Μικρής Μαντίνειας. Βίλες και σπιτάκια με κατάφυτους κήπους, τα beach bars, τα καφέ και οι ψαροταβέρνες ελκύουν τις ώρες της σχόλης της πρωτεύουσας. Τα σπιτάκια ανηφορίζουν στη μαγική βλάστηση για καλύτερη θέα στο γαλάζιο, κυπαρίσια, αθάνατοι, πορτοκαλιές, πεύκα και τριανταφυλλιές και στη μέση επιβλητικά τα πέτρινα συντρίμια του πύργου των Καπετανάκηδων. Μια μικρή όαση με 60 χρόνια ζωής, όταν το χωριό στο βουνό εγκαταλήθηκε μετά από έναν σεισμό για την ασφάλεια της παραλίας με το λευκό βοτσαλάκι. Η Βέργα ανηφορίζει επικύνδινα στις πλαγιές του Ταϋγετου. Νεόκτιστες βίλες μινιμαλιστικής αρχιτεκτονικής και πέτρινα αρχοντικά ανηφορίζουν στο βουνό κι όσο μεγαλώνει το υψόμετρο, τόσο η θέα αποκτά κάτι το υπερφυσικό. Από το εκκλησάκι της κιρυφής, σαν από αεροφωτογραφία το μεγαλύτερο πανόραμα του Μεσσηνιακού κόλπου, του κάμπου, της πόλης και της απέναντι ακτής. Μόλις 2 χλμ από την παραλία.

Φορέστε τα ορειβατικά σας!

Όλοι οι ορειβατικοί σύλλογοι του πλανήτη έχουν στο πρόγραμμά τους το πέτρινο, μαγικό καλντερίμι που χτίστηκε το 1904 για να ενώσει τα δυό χωριά, τα Αλτομιρά και τα Σωτηριάνικα. Άριστα διατηρημένο, ανηφορίζει τις 75 στροφές του μέχρι να φτάσει στη μαγική θέα του Μεσσηνιακού από τα 800 μέτρα υψόμετρο, μέσα από τα πεύκα και τις ελιές. Το μόνο που χρειάζεστε για τις 2 ώρες της ανάβασης είναι καλή διάθεση, καλό καιρό και καλά παπούτσια.

Η αρχαία Μεσσήνη

Μια πανέμορφη διαδρομή μέσα σε καταπράσινους, γλυκούς λόφους που θυμίζουν Τοσκάνη, οδηγεί τα 20 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα ως την αρχαία Μεσσήνη, μια από τις μεγαλύτερες και πιο καλά διατηρημένες πόλεις της αρχαιότητας, που είχε την τύχη να μην καλυφθεί από νεότερους οικισμούς. Τα στεφάνια κάποιου μνημόσυνου σε υποδέχονται μπροστά στο ξωκκλήσι της εισόδου, ο παλιός κι ο νέος κόσμος αγκαλιάζονται σφιχτά στην ίδια ματαιότητα. Από την κορφή του λόφου το χωριό με τα όμορφα πέτρινα σπίτια αγκαλιάζει σφιχτά, σαν για να προστατέψει θαρρείς, το θέατρο, την Κρήνη Αρσινόη, το Ιερό της Δήμητρας και των Διόσκουρων, την Αγορά, το Ασκληπιείο, τον μεγάλο Δωρικό ναό, το Εκκλησιαστήριο, τη σκιά του μακεδόνα Φίλιππου του Β’ και του Άρατου του Σικυώνιου, που συναντήθηκαν εδώ το 214π.Χ. Πουθενά αλλού τα παλιά μάρμαρα δεν γειτινιάζουν τόσο πολύ με τον κόσμο-τώρα, και η καλύτερη στιγμή να τα επισκεφτείς είναι την άνοιξη, όταν οι κορινθιακοί κίονες προβάλλουν επιβλητικοί ανάμεσα από τις παπαρούνες και τα χαμομήλια, πλάι στην σκιά των κυπαρισσιών και της ελιάς.

Η μονή Βουλκάνου

Δυό μόλις χιλιόμετρα από τη Μεσσήνη, η πανέμορφη, παλιά μονή δεν έχει πολλά να σου δείξει, εκτός από το κυριότερο: την πιο πανοραμική θέα στον Μεσσηνιακό κάμπο, από την Ιθώμη και τα 800 μέτρα υψόμετρο, τον ιερότερο χώρο της προϊστορικής και αρχαίας Μεσσηνίας. Το μοναστήρι θεμελιώθηκε το 726 αλλά η σημερινή του μορφή χρονολογείται από τον 16ο αιώνα.

Τα ανάκτορα του Νέστορα

Μέσα σε ένα μεσογειακό τοπίο στο μέτρο του ανθρώπου, τα ανάκτορα που έχτισε ο Νηλέας, ο πατέρας του Νέστορα τον 13ο π.Χ. αιώνα, αποτυπώνουν θαρρείς, τον δίκαιο και ήπιο χαρακτήρα του σοφού βασιλιά της Πύλου. Η τελική ανασκαφή του 1952 έχει αποκαλύψει την αίθουσα του θρόνου, τα διαμερίσματα του βασιλιά και της βασίλισσας και τον θολωτό τάφο του βασιλιά.

Το Πολύλιμνο

Στη μέση της διαδρομής ανάμεσα στη Μεσσήνη και την Πύλο, μισή ώρα από την Καλαμάτα, η στροφή αριστερά οδηγεί σε ένα φαινόμενο ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς. Τα ορμητικά νερά του Μεσοπόταμου δημιουργούν ένα σύμπλεγμα από λίμνες και καταρράκτες μέσα σε ένα φαράγγι όπου οργιάζει η μεσογειακή χλωρίδα στα πιο τροφαντά της. Το νερό τιρκουάζ, παίρνει το χρώμα του από τις λευκές πέτρες του βυθού και την πράσινη αντανάκλαση των φυτών. Το καλοκαίρι, παρά τις προειδοποιήσεις της επικυνδινότητας, κόσμος και λαός προτιμά τη δροσερή του θερμοκρασία από τη θάλασσα, ενώ ο μεγαλύτερος καταρράκτης της Κάδης, με ύψος 25 μέτρα, αποτελεί πόλο έλξης για τους εραστές του ραπέλ. Ακόμη κι αν δεν κολυμπήσεις, η βόλτα από το μαγικό μονοπάτι και οι ειδικές διαμορφώσεις με τα κιόσκια είναι η απόλυτη ζεν εμπειρία της φύσης, με ηχητική υπόκρουση τα αηδόνια και τη βοή του νερού.

Ακολουθώντας την ακτογραμμή του Ιονίου

Κορώνη

Δεν χρειάζεται να “έχεις μπάρμπα στην Κορώνη” για να περιδιαβείς τη γοητεία της μικρής παραθαλάσσιας πόλης που θα σου θυμίσει νησί. Τα στενά ασβεστωμένα σοκάκια με τις γάτες, τα παλιά σπίτια, τους παλιούς φούρνους, τις γοητευτικές πλατειούλες και τα ανθισμένα γεράνια ανηφορίζουν εκεί που το τοπίο αγριεύει, τα πεύκα λυγίζουν στη δίνη του θαλασσινού αέρα και οι φραγκοσυκιές αγκαλιάζουν τη μοναδική Κορωνέικη Καστροπολιτεία που ακόμη κατοικείται, διασχίζοντας το Βυζάντιο και την Φραγκοκρατία. Στην είσοδο της επιβλητικής πέτρινης πύλης, ο αέρας μοσχοβολά ιώδιο και καθαριότητα από τις μπουγάδες που στεγνώνουν στον άνεμο, τα τείχη προστατεύουν τα κουκλίστικα μπλε, πράσινα και κίτρινα σπιτάκια με τους ολάνθιστους κήπους, την εκκλησία και το κοιμητήριο στην άκρη της αβύσσου. Μετά από έναν γλυκύ βραστό στο καφενείο του Βαρβουτσή, οι ψαροταβέρνες στο λιμάνι θα σου ανοίξουν την όρεξη με τη μυρωδιά του ψημμένου χταποδιού.

Φοινικούντα

Οι απέραντες παραλίες με τους αμμόλοφους και η παραλιακή περαντζάδα με τους φοίνικες και τα καϊκια που θα σε οδηγήσουν στα απέναντι νησάκια, έχουν ανάγει τη Φοινικούντα σε έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Μεσσηνίας. Θαλάσσια σπόρ, πολλά αυτοκινούμενα, beach bars και φρέσκο ψάρι, όσοι κοσμικοί απέχετε! Η παραλία ανήκει στους εναλλακτικούς και τον τοπικό, κυρίως, τουρισμό. Εδώ θα βρείτε και την “Έλενα” (27230 71235), μια από τις πιο γνωστές ψαροταβέρνες του νομού: σαρδέλες γεμιστές με σκόρδο και μαϊντανό, μικρό ψαράκι αλλά και αξεπέραστα γεμιστά και μπριαμ.

Σαπιέντζα

Απόκρημνα βράχια, τρεχούμενα νερά και το μοναδικό δάσος της Μεσογείου μόνο με κουμαριές που φτάνουν ως και 10 μέτρα ύψος, είναι το μαγεμένο σκηνικό της ομορφότερης και σημαντικότερης από τις Οινούσες, τη Σφακτηρία, που από το 1986 έχει ανακυρηχθεί “διατηρητέο μνημείο της φύσης”. Η Σπαρτόλακα, στο κέντρο του νησιού, δεν είναι παρά ένα ιδιόμορφο πορτοκαλοκίτρινο πέτρωμα που έχει δημιουργηθεί από τη συσώρευση τεράστιας ποσότητας γύρης. Σχίνα, ασπάλαθοι και η πλούσια βλάστηση έλκουν σαν μαγνήτης τα 200 περίπου είδη ζώων που έχουν βρει εδώ την Εδέμ τους, όπως το κρι-κρι, το αγριπρόβατο, η μπεκάτσα και η πέρδικα. Από το Πόρτο Λόγγο, όπου η ιστορία λέει πως ο Απόστολος Παύλος σταμάτησε καθ’οδόν για τη Ρώμη, το ανηφορικό μονοπάτι οδηγεί στην απίστευτη θέα από τον Φάρο. Η άδεια κουζίνα και η κάμαρή του εντείνουν ακόμη περισσότερο τη σιωπή και τη μοναξιά στην άκρη του Θεού, όχι μακριά από ο Φρέαρ των Οινουσών, εκεί που ο βυθός της Μεσογείου συναντά το πιο απύθμενο βάθος του, στα 5000 μέτρα. Και προσοχή στο δρόμο σας: Σαπιέντζα σημαίνει σοφία, κι ο βυθός είναι κατάσπαρτος από τα ναυάγια που οι άγριοι καιροί της περιοχής έχουν καταποντίσει στο πέρασμα των καιρών.

Μεθώνη

Κατηφορίζοντας τον κεντρικό δρόμο του χωριού, το πετρόχτιστο “Κελάρι” θα σε τραβήξει στα ράφια του με τα τοπικά προϊόντα και τις λιχουδιές από το κτήμα της οικογένειας. Κατά τα άλλα, η Μεθώνη δεν έχει τίποτα πιο σημαντικό για να σε τραβήξει κοντά της πέρα από τη μοναδική εμπειρία του Κάστρου της. Η πελώρια, εντυπωσιακή τάφρος οδηγεί στη πέτρινη πύλη κι από κει κατευθείαν στη ιστορία. Ο άνεμος σου παίρνει τα μαλλιά, σφυρίζοντας ανάμεσα στα απομεινάρια κάθε εποχής: τα θεμέλια της Ομηρικής περιόδου, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί, οι Φράγκοι, οι Τούρκοι και οι γάλλοι του στρατηγού Μεζόν όλοι εδώ σε μια αρμονική συνύπαρξη που απλά καταγράφει την πολυτάραχη ιστορία του τόπου. Η επιβλητική Πύλη της θάλασσας οδηγεί στο οκταγωνικό Μπούρτζι στα βράχια του Μόθωνα Λίθου. Εδώ είσαι-και το νοιώθεις-στο νοτιότερο άκρο της Δυτικής Πελοποννήσιας ακτής. Στον άνεμο, λέει, ακόμα πλανώνται οι κραυγές των φυλακισμένων, εκεί που τώρα τα περιστέρια στήνουν τις φωλιές τους. Η συγκίνηση της ιστορίας ανοίγει την όρεξη, κάτω στην περαντζάδα με τα φαναράκια οι ντόπιοι έχουν ήδη βγει τη βόλτα τους και η “Κληματαριά” σου έχει μαγειρέψει ντελαγκρασιανές πίτες, γαριδόπιτα και γεμιστή φωλιά μελιτζάνας.

Βοϊοδοκοιλιά-Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας

Ένας ερωδιός σε υποδέχεται στα νερά του υδροβιότοπου, μπροστά στο πάρκινγκ της παραλίας. Ο νοτιότερος μεταναστευτικός σταθμός των πουλιών στο μακρύ ταξίδι τους για την Αφρική ανήκει πια στο σχέδιο Natura και η Ορνθολογική Εταιρία θα αναλάβει να σε ξεναγήσει στη ζωή των κορμοράνων, των ερωδιών και των ψαραετών, στα διαφορετικά οικοσυστήματα της λιμνοθάλασσας αλλά και στα μυστικά της μοναδικής αποικίας στην Ευρώπη του αφρικανικού χαμαιλέοντα. Και το παράξενο γεωλογικό τοπίο της περιοχής συνεχίζεται στην παραλία της Βοϊδοκοιλιάς, που συγκαταλέγεται στις καλύτερες παραλίες της Ευρώπης. Ένα υδάτινο μανιτάρι που εισχωρεί βαθιά στη στεριά, έχει σχηματιστεί από τη δράση των κυμάτων του Ιονίου ανάμεσα στο λόφο του Προφήτη Ηλία και το Παλαιόκαστρο. Πίσω ακριβώς οι μαγικοί αμμόλοφοι, πάνω στο βράχο τα ερείπια του μυκηναϊκού τάφου και όποιος έχει το κουράγιο να ανηφορίσει ως το Παλαιόκαστρο θα αποζημειωθεί από την πανοραμική θέα σε όλη τη λιμνοθάλασσα και την Πύλο απέναντι.Εκεί που ξεκινά το μονοπάτι, μια ήσυχη παραλία-καβάντζα στην είσοδο ακριβώς της λιμνοθάλασσας και για τον περιπατητή που δεν λυπάται τον κόπο του, η πρόσβαση μέσα από τους αμμόλοφους στο ομορφότερο σημείο της Βοϊδοκοιλιάς.

Πύλος

Η “πριγκίπισσα του Νότου” ανηφορίζει αμφιθεατρικά με τις κεραμοσκεπές της που κοιτούν κατάματα στον όρμο του Ναβαρίνου, στα καφέ της κεντρικής πλατείας των Τριών Ναυάρχων η πόλη χαλαρώνει κάτω από τους φοίνικες και τον αιωνόβιο πλάτανο στον “Κρίνο” με το ωραίο γαλακτομπούρεκο. Το παλιό βασίλειο του Νέστορα καταστράφηκε στη δίνη των καιρών για να ξαναστηθεί πάνω στους δίδυμους λόφους του από τους γάλλους του στρατηγού Μεζόν μετά τη ναυμαχία του Ναβαρίνου και μπροστά σε ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου. Κάτασπρα σπίτια, ήσυχοι χαλαροί ρυθμοί, σπιτικό φαγητό στο ξεχασμένο στο χθες μαγειρείο του Λυκούργου, το κατακόκκινο νεοκλασικό του ολυμπιονίκη Τσικλητήρα κι ύστερα στο ύψωμα, στη σκιά των πεύκων, το Κάστρο που έχτισαν οι οθωμανοί για να προστατευτούν από τη θαλασσινή δεινότητα των Βενετών. Στο Κέντρο η γοτθική εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος που χτίστηκε στη θέση του παλιού τζαμιού και η υπέροχα διατηρημένη Ακρόπολη, που λειτούργησε σαν φυλακή μέχρι το 1940. Τα καϊκάκια στο λιμάνι θα σε περάσουν απέναντι, για μια εξερεύνηση στη Σφακτηρία, τον φυσικό κυματοθραύστη του λιμανιού της Πύλου. Απόκρημνες ακτές, ξύλινα απομεινάρια στο βυθό από ναυάγια του χθες, η ξύλινη εκκλησία προς τιμήν των Ρώσων που έπεσαν στη ναυμαχία και δίπλα, το νησάκι Φανάρι με την εντυπωσιακή σχισμή. Τα 134 πέτρινα σκαλιά καταλήγουν στη στήλη προς τιμήν των γάλλων που έδωσαν τη ζωή τους στη ναυμαχία αλλά το πιο εντυπωσιακό είναι η ντουμπλ-φας θέα: από τη μια το Ιόνιο από την άλλη ο κόλπος και η Πύλος.

Η γαστρονομία της Μεσσηνίας

Γη ευλογημένη και εύφορη, η Μεσσηνία ανάπτυξε την οικονομία της εδώ και δυό αιώνες, πάνω στη γεωργική της παραγωγή. Η ελιά, τα σύκα και το αμπέλι πρωταγωνιστούν μαζί με την κτηνοτροφία στη γευστική της παλέτα.

*Το λάδι και οι ελιές

Οι μικροσκοπικές πρέσβειρες της Καλαμάτας σε όλο τον κόσμο ανήκουν στην κορωνέικη ποικιλία. Τις ελιές Καλαμών συνήθως τις ξέρουμε μαύρες και ξυδάτες. Ευκαιρία εδώ να τις δοκιμάσετε πράσινες και πικρούτσικες μέσα στο εξαίσιο λάδι τους. Το ελαιόλαδο της κορωνέικης ποικιλίας, ένα κατά 95% εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο από τα καλύτερα του πλανήτη, οφείλει τη φήμη του στο βαθύ, λαμπερό πράσινο χρώμα του και στη φρουτώδη γεύση του με επίγευση φρούτων, μήλου και φρεσκοκκομμένου γρασιδιού. Αλλά και στη σπάνια διατροφική του αξία: με οξύτητες 0,8, 70-80% μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και μόνο 10% πολυακόρεστα-σχέση που υπάρχει μόνο στο μητρικό γάλα-υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες και βιταμίνη Ε, αποτελεί μια μαγική τροφή για την υγεία.

*Τα σύκα

Η μονόφορη μεσηνιακή τσαπελοσυκιά, ficus carica της ποικιλίας calymirna, που εδώ ευνοείται από τους ήπιους χειμώνες και τα δροσερά και καθόλου υγρά καλοκαίρια, έχει κάνει διάσημη την Καλαμάτα στα πέρατα της γης. Ο Τριτοβάθμιος Γεωργικός Συνεταιρισμός ΣΥΚΙΚΗ, από το 1953 παράγει ετησίως 5 000 τόνους, από τους οποίους το 95% ταξιδεύει στο εξωτερικό. Κάθε Οκτώβρη, τα κοκιννοκαφέ σύκα της Καλαμάτας ξεραίνονται ολόκληρα χωρίς να χαράζονται, κρεμασμένα σε καλάμια και πλεγμένα σε σφιχτές γιρλάντες. Τα σύκα γίνονται ξερά, αρωματίζονται με ρίγανη, αλλά φτιάχνουν και γλυκό κουταλιού, συκοκαφέ, σιρόπι και συκόπαστα. Τα βράδια της συγκομιδής της ελιάς, οι χωρικοί τα τρώνε ποσέ σε άλμη και στη συνέχεια ψητά στα κάρβουνα.

*Το παστέλι

Γνωστό από την εποχή του Ηρόδοτου, το παστέλι είναι υγιεινό, γεμάτο βιταμίνες και αγνή ενέργεια. Με μέλι και σουσάμι στη παραδοσιακή του μορφή, εδώ θα το βρείτε χύμα αλλά και τυποποιημένο, κομμένο σε μπουκιές, βιολογικό, με αμύγδαλα και με ζάχαρη στη συνταγή-που το κάνει πιο τραγανό.

*Το ταλαγάνι

Χειροποίητο και από 100% πρόβειο γάλα, το ταλαγάνι φτιάχνεται στις υπερσύγχρονες τυροκομικές εγκαταστάσεις του κύπριου Κώστα Αποστόλου, στην περιοχή των Γαργαλιάνων. Ένα εξαιρετικό και ευέλικτο τυρί-μαγικό ψημμένο στη σχάρα-θυμίζει λίγο σφέλα, λίγο φορμαέλα και λίγο χαλούμι. Ψήνεται, τηγανίζεται, μπαίνει στη μαγειρική, φτιάχνει και ωραιότατα γλυκά.

*Βαλσαμικό ξύδι BALSAMON

Αποκλειστική συνταγή της οικογένειας Παπαδημητρίου, το Balsamon κάνει χρυσές δουλιές στην Ευρώπη και την Αμερική. Βασισμένο στο παραδοσιακό “γλυκάδι” της Καλαμάτας και φτιαγμένο μόνο με κορινθιακή σταφίδα, είναι απόλυτα φυσικό και δεν περιέχει συντηρητικά και χρωστικές. Τρώγεται σκέτο με τυριά και αλλαντικά, μπαίνει στις μαρινάδες και όλες τις σάλτες.

*Παστό χοιρινό

Καπνισμένο σε αρωματικό καπνό ελιάς, θυμαριού, πορτοκαλιάς και κυπαρισιού, το χοιρινό στη συνέχεια βράζει με γαρύφαλα, πορτοκαλόφλουδες, κανέλα, μπαχαρικά και σβήνεται με κρασί. Διατηρείται στο λίπος του και αποτελεί τον πιο γκουρμέ τοπικό μεζέ. Τρώγεται σκέτο ή μαγειρεύεται με αβγά.

*Η σφέλα

Ή αλλιώς, “τυρί της φωτιάς”. Φτιάχνεται από κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα και στην τοπική διάλεκτο σημαίνει “λουρίδα”. Λευκό τυρί πιο πικάντικο από τη φέτα, που συντηρείται στην άλμη, τρώγεται σκέτο με ρίγανη και λάδι και ταιριάζει ιδανικά στη μαγειρική.

*Δοκιμάστε τις πέτουλες (κρέπες με μυζήθρα), τα λαλάγγια, αρτοσκευάσματα που τηγανίζονται σε ελαιόλαδο, την παπάρα, το τοπικό κρίθινο παξιμάδι που τρώγεται με ντομάτα και τριμμένη σφέλα, τις μελωμένες δίπλες, τους μποξάδες (ατομικό γαλακτομπούρεκο), το τσίπουρο, τα γλυκά κουταλιού με σύκο και εσπεριδοειδή.