Σαπούνια στην αγορά υπάρχουν σωρός, να μην ξέρεις ποιό να διαλέξεις. Όμως, ποτέ δεν ξέρεις τί περιέχει το καθένα και πού το ωφέλιμο μπορεί να καταντήσει βλαβερό για το πολύτιμο δερματάκι σου. Η μόδα να φτιάχνεις το δικό σου σαπούνι ξεκίνησε εδώ και μερικά χρόνια από την Αμερική και κερδίζει συνεχώς έδαφος, μέσα στη γενικευμένη τάση της αναζήτησης της αγνότητας μέσα σε ένα σύμπαν γεμάτο ύπουλα προϊόντα.
Παραδοσιακά στην Ελλάδα της υπαίθρου και μέχρι τη δεκαετία του ’70, κάθε σπίτι έφτιαχνε το δικό του σαπούνι και ακόμη θυμάμαι τη γιαγιά μου με τις φιλενάδες της, να μαζεύονται μια μεγάλη γυναικοπαρέα στα τέλη του Αυγούστου και των διακοπών, οπλισμένες με τεράστια χάλκινα ταψιά, για να φτιάξουν πρώτα τον πελτέ και στη συνέχεια το σαπούνι της χρονιάς. Οι φωτιές έκαιγαν στις αυλές για μέρες, η ζωή μύριζε ντομάτα και φρέσκια μπουγάδα. Εκείνο το σαπούνι, βέβαια, οι παλιές το έφτιαχναν με τα χειρότερα λάδια, με τη μούργα που περίσευε στα πιθάρια, ευκαιρία να τα καθαρίσουν, να βρει τη θέση του το καινούριο λάδι. Με τις ώρες ανακάτευαν και το μαγείρευαν πάνω από τη φωτιά, αφού γινόταν με θερμική διαδικασία, στη συνέχεια το ωρίμαζαν πάνω σε παλιές εφημερίδες κι αυτό ήταν ένα από τα σκληρότερα παιδικά μας βασανιστήρια. Γιατί εκείνο το σαπούνι, με το οποίο μας έτριβαν πατόκορφα, άφηνε πάνω στο δέρμα μουλιασμένα κομματάκια από παλιά νέα, δεν μύριζε όπως τα σαπούνια του σούπερ-μάρκετ, είχε το ακαθόριστο χρώμα της θλίψης και ήταν κομμένο σε κομμάτια-τούβλα, που δεν βολεύονταν στις ανήλικες παλάμες μας.
Φέτος, όμως, το Σεπτέμβρη, φτιάξαμε το δικό μας σαπούνι, διορθώνοντας όλα τα παιδικά σαπουνένια τραύματα με μικρές, κομψές ολόλευκες πλάκες, που μοσχοβολούν τριαντάφυλλο, φρεσκάδα, μωρουδένια μπουγάδα, χάδι και αθωότητα.
Η διαδικασία, απλή, τόσο που δεν βλέπω το λόγο να μην τον φτιάξει το κάθε σπίτι.
Θα σου χρειαστούν
1 παλιό ταψί
1 παλιό κουβά
1 μακρύ ξύλο ή ο,τιδήποτε σε κοντάρι για το ανακάτεμα. Αν έχεις αναδευτήρα χρωμάτων Μπλακ εντ Ντέκερ, είσαι βασιλιάς!
5 κιλά ελαιόλαδο
3 κιλά νερό
1 κιλό σόδα καυστική (πλύσεως)-τη βρίσκεις στα σούπερ-μάρκετ. Θα πάρεις τη λευκή συσκευασία και όχι την κίτρινη.
Το αιθέριο έλαιο που προτιμάς. Θα το βρεις σε φαρμακεία και μαγαζιά με βιολογικά προϊόντα και δεν θα το τσιγκουνευτείς, αν θέλεις να μυρίσει έντονα το σαπούνι σου.
Το ελαιόλαδο δεν χρειάζεται να είναι έξτρα παρθένο αλλά προσοχή, όχι λάδι από εξευγενισμένα έλαια. Μπορεί να είναι ένα παλιό λάδι που σου έχει περισέψει από άλλες χρονιές-θα το βάλεις μαζί με το κατακάθι-, μπορεί να είναι ένα ελαιόλαδο υψηλής οξύτητας, δεν πειράζει καθόλου. Το χειρότερο, αρκεί να είναι αληθινό ελαιόλαδο. Αν περάσεις από κάποιο ελαιοτριβείο, κάνε μια στάση και ζήτα το. Είναι φτηνό και υπάρχει παντού.
Στο δια ταύτα, τώρα, βάζεις το νερό με τη σόδα στον κουβά και ανακατεύεις προσεχτικά, μην πιτσιλιστούν τα μάτια και τα χέρια, μέχρι να διαλυθεί η σόδα.
Όσο ανακατεύεις, το μείγμα θα ανεβάσει μια θερμοκρασία ως και 80 βαθμούς.
Το αφήνεις στην άκρη για μισή ώρα περίπου, μέχρι να έρθει σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και μετά προσθέτεις το ελαιόλαδο και το αρωματικό αιθέριο έλαιο.
Τώρα θέλει τρελό ανακάτεμα, μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα.
Ρίχνεις το μείγμα στο ταψί.
Το αφήνεις σε σκιερό μέρος, 24 ώρες να σφίξει και μετά, με ένα μαχαίρι το κόβεις χαράζοντας μέχρι κάτω, στο μέγεθος που θέλεις τα σαπούνια σου-πώς κόβεις το ραβανί, κάπως έτσι.
Αναποδογυρίζεις το ταψί, ξεκαλουπώνεις τα σαπούνια, πάνω σε ένα καθαρό χαρτί ή χαρτόνι και τα ξύνεις με το μαχαίρι, να γίνουν λεία, να φύγουν οι φυσαλίδες του βρασμού της σόδας από πάνω τους. Φυλάς τα σαπούνια σε μέρος που να μην το φτάνουν τα παιδιά, εκτεθειμένα στον αέρα, χωρίς να τα σκεπάσεις. Πάνω σε μια ντουλάπα, ας πούμε. Καλύτερα να φορέσεις πλαστικά γάντια γι’αυτή τη δουλιά, γιατί η καυστική σόδα δεν αστειεύεται.
Και τώρα αρχίζει το καλύτερο! Αν χρησιμοποιήσεις το σαπούνι σ’αυτή τη φάση, θα τσουρουφλιστείς, διότι, αγαπητοί μου, το σαπούνι είναι προϊόν ωριμότητας και ωρίμανσης. Ξέχνα το και θυμήσου το σε 3 μήνες που θα είναι έτοιμο.
Όπου κι αν το φυλάξεις, καθημερινά θα σου θυμίζει την παρουσία του με τη μαγική ευωδιά που θα γεμίζει το χώρο.
Καλά και οικονομικά πλυσίματα, αφού όλη αυτή η ποσότητα που θα προκύψει δεν κοστίζει πάνω από 15-20 ευρώ και με ένα σμπάρο, έχεις εξασφαλίσει και τα δωράκια για τους φίλους σου, όσο πολλοί κι αν σου βρίσκονται!